(ก) อนุโลมปุคฺคโล

[335] (ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

(ข) ยสฺส วา ปน โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?

สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติฯ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ โสตินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชติฯ

(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

(ข) ยสฺส วา ปน ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?

สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติฯ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ฆานินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชติฯ

ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ…เป.… ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

ยสฺส วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?

สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติฯ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชติฯ

(ก) ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

(ข) ยสฺส วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?

สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติฯ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชติฯ

ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ…เป.… อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?

สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติฯ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชติฯ

ยสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป.… ปญฺญินฺทฺริยํ…เป.… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ ?

สพฺเพสํ จวนฺตานํ อจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติฯ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ จกฺขุนฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชติฯ (จกฺขุนฺทฺริยมูลกํ)

[336] ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ…เป.… ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

ยสฺส วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?

สพฺเพสํ จวนฺตานํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติฯ สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ฆานินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชติฯ

(ก) ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

(ข) ยสฺส วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?

สพฺเพสํ จวนฺตานํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติฯ สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ฆานินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชติฯ

ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ…เป.… อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?

สพฺเพสํ จวนฺตานํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติฯ สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ฆานินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชติฯ

ยสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป.… ปญฺญินฺทฺริยํ…เป.… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?

สพฺเพสํ จวนฺตานํ อฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ฆานินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติฯ สฆานกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ฆานินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชติฯ (ฆานนฺทฺริยมูลกํ)

[337] (ก) ยสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

(ข) ยสฺส วา ปน ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?

สพฺเพสํ จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติฯ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ปุริสินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ อิตฺถินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชติฯ

(ก) ยสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

(ข) ยสฺส วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?

สพฺเพสํ จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติฯ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ ชีวิตินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ อิตฺถินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชติฯ

ยสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ…เป.… อุเปกฺขินฺทฺริยํ…เป.… สทฺธินฺทฺริยํ…เป.… ปญฺญินฺทฺริยํ…เป.… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?

สพฺเพสํ จวนฺตานํ น อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ อิตฺถินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติฯ อิตฺถีนํ อุปปชฺชนฺตีนํ ตาสํ มนินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ อิตฺถินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชติฯ (อิตฺถินฺทฺริยมูลกํ)

[338] (ก) ยสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

(ข) ยสฺส วา ปน ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?

สพฺเพสํ จวนฺตานํ น ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติฯ ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ปุริสินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชติฯ

ยสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ…เป.… อุเปกฺขินฺทฺริยํ…เป.… สทฺธินฺทฺริยํ…เป.… ปญฺญินฺทฺริยํ…เป.… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?

สพฺเพสํ จวนฺตานํ น ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ปุริสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติฯ ปุริสานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ปุริสินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชติฯ (ปุริสินฺทฺริยมูลกํ)

[339] (ก) ยสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

(ข) ยสฺส วา ปน โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?

สพฺเพสํ จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติฯ สพฺเพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ชีวิตินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชติฯ

ยสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ…เป.… สทฺธินฺทฺริยํ…เป.… ปญฺญินฺทฺริยํ…เป.… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?

สพฺเพสํ จวนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ชีวิตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติฯ สพฺเพสํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต จิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มนินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ชีวิตินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชติฯ (ชีวิตินฺทฺริยมูลกํ)

[340] (ก) ยสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

(ข) ยสฺส วา ปน อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?

สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ โสมนสฺสวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติฯ โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต โสมนสฺสสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชติฯ

ยสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ…เป.… ปญฺญินฺทฺริยํ…เป.… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?

สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ โสมนสฺสวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ โสมนสฺสินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติฯ โสมนสฺเสน อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต โสมนสฺสสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มนินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ โสมนสฺสินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชติฯ (โสมนสฺสินฺทฺริยมูลกํ)

[341] (ก) ยสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

(ข) ยสฺส วา ปน สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?

สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อุเปกฺขาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติฯ อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ สทฺธินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชติฯ

ยสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปญฺญินฺทฺริยํ…เป.… มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?

สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ อุเปกฺขาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ อุเปกฺขินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติฯ อุเปกฺขาย อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต อุเปกฺขาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มนินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ อุเปกฺขินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชติฯ (อุเปกฺขินฺทฺริยมูลกํ)

[342] (ก) ยสฺส สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ปญฺญินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

(ข) ยสฺส วา ปน ปญฺญินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?

สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ สทฺธาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ ปญฺญินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติฯ สเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต สทฺธาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ ปญฺญินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ สทฺธินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชติฯ

(ก) ยสฺส สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

(ข) ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?

สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ สทฺธาวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ สทฺธินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติฯ สเหตุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต สทฺธาสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มนินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ สทฺธินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชติฯ (สทฺธินฺทฺริยมูลกํ)

[343] (ก) ยสฺส ปญฺญินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ? อามนฺตาฯ

(ข) ยสฺส วา ปน มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ ตสฺส ปญฺญินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชตีติ?

สพฺเพสํ จิตฺตสฺส ภงฺคกฺขเณ ญาณวิปฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ นิโรธสมาปนฺนานํ อสญฺญสตฺตานํ เตสํ มนินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถ, โน จ เตสํ ปญฺญินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติฯ ญาณสมฺปยุตฺตานํ อุปปชฺชนฺตานํ ปวตฺเต ญาณสมฺปยุตฺตจิตฺตสฺส อุปฺปาทกฺขเณ เตสํ มนินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถ ปญฺญินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชติฯ (ปญฺญินฺทฺริยมูลกํ)

(ข) อนุโลมโอกาโส

[344] ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตตฺถ โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?…เป.…ฯ

(ค) อนุโลมปุคฺคโลกาสา

[345] (ก) ยสฺส ยตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ ตสฺส ตตฺถ โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถาติ?

สุทฺธาวาสํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยํ อุปฺปชฺชติ, โน จ เตสํ ตตฺถ โสตินฺทฺริยํ อุปฺปชฺชิตฺถฯ อิตเรสํ สจกฺขุกานํ อุปปชฺชนฺตานํ เตสํ ตตฺถ จกฺขุนฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชติ โสตินฺทฺริยญฺจ อุปฺปชฺชิตฺถฯ